9.SINIF DESEN ÇALIŞMALARI

 

...........  ANADOLU LİSESİ

GÖRSEL SANATLAR DERSİ ETKİNLİK PLANI

                                                                                    

DERS

Görsel Sanatlar

ÜNİTE

Görsel Sanatlarda Biçimlendirme

KONU

Desen Çalışmaları I

KAZANIMLAR

9.3.5.1. Desen çalışmalarında ölçü ve oranı kullanır.
9.3.5.2. Desen çalışmalarında açık-orta-koyu ton değerlerini kullanır.
9.3.5.3. Desen çalışmalarında perspektif kurallarını uygular.

9.3.5.4. Desen çalışmalarında sanatsal düzenleme ilkelerini uygular.

SINIF

9

SÜRE

20 saat

ARAÇ VE GEREÇLER

Resim defteri ,resim kalaemleri 2b 4b

YÖNTEM VE TEKNİKLER

Anlatım,Uygulama.Örnek Gösterme

                                                            DERS HAZIRLIK

“ Resimsel özellikler taşıyan bir objeyi etkili bir şekilde resmetmek için nelere dikkat ederdiniz? ”

  Bu dersten sonra kendinize özgü farklı bir desen çiz­meyi, çizeceğiniz modeli seçmeyi, seçtiğiniz modelin ölçü ve oranını, ışık-gölge ve açık-koyu değerlerini, perspektifini ve sanatsal düzenleme ilkelerini başarılı bir şekilde kâğıda aktar­mayı, desen çalışmalarında başarı sağlamak için modelin çok iyi gözlemlenmesi gerektiğini, gözlenen modelin özellikleri­nin çizgi ve lekeyle özgün bir şekilde resmedilmesi gerekti­ğini öğreneceksiniz.

           Derse gelirken sanatçıların desen çalışması örneklerini inceleyip, günlük yaşamda kul­lanılan objeleri (testi, huni, vazo, şişe, top, kumaş, çeşitli ku­tular vb.), resim kâğıdı, resim kalemi (H-HB-2B-4B), silgi  gibi araç greç ve malzemeleri ders süresince yanınızda bulundurunuz. .

ETKİNLİK SÜRECİ

Etkinlik sürecinde de paylaştığımız ünlü ressamların desen örneklerini incelediniz mi?

Tekrar beraber gözden geçirelim, çizgi ve leke değerleri hakkında biraz konuşalım. Görsellerde verilen eserlerde ölçü ve ora­nı, perspektif görünümü, ışık-gölge etkilerini ve sanatçıların desen üsluplarını inceleyip  bu konularda daha önce öğrendiklerimizle  ilişkilendirmeye çalışalım. Öncesinde desenin tanımı yapalım.

Nedir desen?

 “Desen çizmek; görme, algılama, ayıklama ve belirleme eylemidir.”

Peki sizce“Nasıl görürüz, nasıl algılarız ve nasıl çizeriz?”

Desen: Modelin biçim ve hacminin renkli ya da renksiz, en yalın çizgi ve lekelerle ifade edilmesidir. Görülen ya da hayal edilen bir nesnenin, bir konunun, bir kavramın çizgi ve lekeyle anlatılmasıdır. Herhangi bir konunun, bir objenin, bir düşünce veya kav­ramın çizgisel veya lekesel anlatımla resim yüzeyine belirlenmesidir.

Desen ön hazırlık yapmadan görsel algı, duygu, sezgi ve gözlem yoluyla doğadan ya da ha­yalden görüntüleri, renk kaygısı taşımadan, çizgi veya leke imkânlarını kullanarak resim yüzeyine aktarma eylemidir.


Bazı usta sanatçılardan desen tanımlarına bakalım;

 

  “Desen; formun-biçimin ya da tabiatın kendisi değil, formu veya tabiatı görüş ve yorumlayış tarzıdır.

Edgar Degas  

   “Desen; seçmek, ayıklamak, tabiatın özünü göstermektir.

                                                                                      Henri Matisse  

  

“Edouard Manet Portresi”, 1866-1868, Edgar Degas, 40x25,5 cm, Kara Kalem Portre,

Orsay Museum (Orsay Müzyum), Paris, Fransa

  

 “Kemancı”, 1878-1879, Edgar Degas, 39,1x29,8 cm,

Tebeşir ile Arttırılmış Füzen, Metropolitan Art Museum, New York, ABD

  

 “At” 1615-18, Peter Paul Rubens [Pitı Pol Rubens (1577-1640), ?,

Siyah, beyaz ve kırmızı tebeşir, Albertina Museum, Viyana, Avusturya

Deseni Oluşturan Başlıca Ögeler: Yerleştirme, çizgi, leke, denge, hareket-yön, oran-orantı-ölçü, derinlik-uzaklık, hacim ve üsluptur .

Desen Çeşitleri

Çizgiyle Desen: Çizginin verdiği imkânlarla yapılan desendir.

Lekeyle Desen: Leke etkisiyle yapılan desendir.

Ton Değerleriyle Desen: Açık, orta ve koyu değerleri ile hacim oluşturmayı amaçlayan; oran, anatomi, perspektif, ışık-gölge gibi temel ögelerle yapılan desendir.

 

Oran-Orantı: Nesnelerin kendi içinde ölçülendirilmesidir. Kompozisyonu oluşturan parça­ların birbiri içinde
ölçülendirilmesi ve parçalar arasındaki kıyaslama ilişkisidir.

            https://grslsntlr.blogspot.com/2020/12/9sinif-7-21-aralik-gunluk-plani-isik.html, inceleyerek,ışığı belli bir noktadan tuttuğumuzda,ışığın nesneler üzerindeki etkisini (açık-koyu-orta de­ğerler) hatırlamaya çalışalım .Aşağıdaki görselleri inceleyelim.


 

 

“Bir Görevlinin Arka Görünüşü”, 1860, Adolf Friedrich Erdmann von Menzel

[Edolf Firedrih Erdmın von Menzıl (1815-1905), ?, Kâğıt Üzerine Tebeşir, Albertina Museum, Viyana, Avusturya

  

 “At ve Binici Deseni”, 1481, ?, Leonardo da Vinci, Etüt, ?

 

  

“Bir Fil”, 1637, Rembrandt, 23,3x35,4 cm, Kara Kalem, Albertina Museum, Viyana, Avusturya

 

Uygulama aşamasına geçebiliriz.Her birininiz sınıfa veya atölyeye getirdiklerinizden, bu evde yapacağınız bir çalışma da olabilir, bir kompozisyon oluşturup ,objelerin ölçü-oranına, ışık-gölgesine dikkat ede­rek açık-orta-koyu değerlerini kara kalem tekniği ile çizmenizi bekliyoruz. Düzenlemeyi hazırlarken sanatsal düzenle­me ilkelerini (bütünlük, ritim, oran, denge, hareket, zıtlık, örüntü ve vurgu) dikkate almalısınız.Bununla ilgili makaleyi inceleyerek daha fazla bilgi edinebilirsiniz.(  https://grslsntlr.blogspot.com/2021/02/kompozisyon-ogeleri-ve-tasari-ilkeleri.html )

Hazırladığınız düzenlemede kâğıda aktarmalarım sırasında bütünü görerek kompozisyonun en ve boyunun ölçülerini alarak işe başlamalısınız.Sonrasında parçalar ara­sındaki kıyaslamalar yaparak oran-orantıyı, fark etmeli ve kağıda uygulamalısınız. Objeleri çizilirken objeler arasında ilişki kurmak için basit geometrik formlardan yararlanarak çizim yaparsanız daha başarılı sonuçlar elde edebilirsiniz. Bütünü olduğu gibi değil parça parça ele alıp,hazırladığınız düzenlemede bulunan objelerin birbirine olan oranına, açık-orta-koyu değerlerine ve perspektifine dikkat etmelisiniz.Desen çizimi sırasında el-göz-beyin koordinasyonu sağlanmasının yanı sıra ölçü ve oranın da kullanılması, gözlenen modelin kâğıda aktarılmasında önemli bir unsurdur,aşağıdaki örnek çalışmayı inceleyerek çizimlerimizi tamamlayalım.


Başarılı bir desen çalışması yapabilmek için çevrede var olan nesneleri göz­lemlemenin, bütünü görmenin, bütün içinde objeleri algılamanın, dikkatli bir gözlem ve el-göz-beyin koordinasyonun gerektir.

Natürmort çalışmalarını tamamlandıktan sonra elinizin anatomik yapısını ince­leyerek ve parmakların elin genel yapısına oranını gözlemleyerek uygulama çalışmalarına devam edeceğiz. Ellerinizi model alarak, işlevsel hâllerini (objeyi tutan, alet kullanan, işaret eden vb.) kara kalem tekniği ile çizgisel ve lekesel olarak çizmeye çalışalım.Siyah-beyaz arasındaki ton geçiş (degrade) değerlerini görebilmek için ton çubuğunu çalışmalarınızı yanınızda açık bulundurabilirsiniz.

2.uygulama çalışmalarımızdan önce , yapılan çalışmaları tekrar inceleyerek;

 

 “Ellerin İncelemesi”, 1506, Albrecht Dürer, 207x185 mm, Fırça-Gri ve Siyah Mürekkep, Kâğıt Üzerinde Gri Yıkama,

Germanisches National Museum (Cörminişıs Neyşinıl Müzyum), Nuremberg, Almanya

 

 

 “Mercan Kolye ile Nicolas Rubens”, 1619, Peter Paul Rubens, 25,2x20,2 cm, Kâğıt Üzerine Tebeşir,

Albertina Museum, Viyana

 

*Desenin başlıca aracı olan çizgiyi kullanarak çeşitli yöntem ve tekniklerle üç boyutlu nesne­lerin iki boyutlu yüzey üzerine nasıl aktarılabildiğini,
*Desen çiziminde başarılı olabilmek için iyi çizim yapabilmenin tek başına yeterli olmadığını,
*Konuyu gözlemleme, deseni sanatsal biçimlendirme ilkeleri doğrultusunda oluşturma, oran-orantı kurabilme ve estetik kaygıyla kişisel duyarlılık katılmasının sağlanması gerektiğini,
*Perspektif kurallarını uygulayabilmenin gerekli olduğunu anlamalısınız.

  

“Küpeli Kız”, 1750, François Boucher [Fırançıs Boçhe (1703-1770), ?,

Kâğıt Üzerine Tebeşir, Albertina Museum, Viyana

   

“Üsküdar’da Sokak’’, 1900 Civarları, Hoca Ali Rıza (1858-1930), ?, Kara Kalem, ?

 

“Genç Tavşan”, 1502, Albrecht Dürer, 25x2,5 mm, Kâğıt Üzerine Sulu Boya, Albertina Museum, Viyana, Avusturya

Çalışmalarınızı bizle paylaşmaktan çekinmeyin, çizimlerinizi  birbirinizle de paylaşarak hatalarınızı görmenize katkı sağlayabilirsiniz.Biten çalışmaları örnek çalışmalar bölümünde paylaşacağız.

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLER VEYA İLERİ DÜZEYDE ÖĞRENME HIZINA SAHİP OLAN ÖĞRENCİLER İÇİN EK ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ETKİNLİKLERİ

Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerinizin öğrenme gayret ve grafi­ğini, hızlı öğrenen öğrencilerinizin öğrenme hızlarını da dikkate alınız. Bu öğrenciler için eğitim öğretim yılı başında Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu ve BEP Geliştirme Birimi’nin iş birliğiyle Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı’nı hazırlayınız. Bireyselleşti­rilmiş Eğitim Programı (BEP) doğrultusunda hazırladığınız kriter­lere göre ölçme ve değerlendirme yapınız. Gerekli dokümanlar ve bilgilendirmeler https://grslsntlr.blogspot.com/2020/12/kaynastirma-ogrencilerinin-egitimine.html adresinde verilmiştir.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

1 -Çalışmaların öğretmen tarafından değerlendirilmesi ve sürecin takip edilmesi sağlanacaktır.

Yorumlar