9.SINIF SANAT ESERİ İNCELEME

 

...........  ANADOLU LİSESİ GÖRSEL SANATLAR DERSİ ETKİNLİK PLANI
DERS	Görsel Sanatlar
ÜNİTE	Sanat Eleştirisi Ve Estetik
KONU	Sanata Giriş
KAZANIMLAR	9.1.3.1. Sanat eserinin niteliklerini açıklar. 9.1.3.2. Sanat eserlerinde yer alan unsurları açıklar. 9.1.3.3. Sanatsal düzenleme ögelerini ve ilkelerini görsel sanat eserleri üzerinde açıklar. 9.1.3.4. Sanat eserini yorumlar. 9.1.3.5. İncelediği sanat eseri hakkında estetik yargıya varır.
SINIF	9
SÜRE	4 saat
ARAÇ VE GEREÇLER	Eser inceleme örneği, KhanAcedemy yotupe kanalı,Genel Ağ, Örnek Resim
YÖNTEM VE TEKNİKLER	Araştırma ,İnceleme, İzleme,Soru-cevap
DERS HAZIRLIK “Bir sanat eserini incelerken nelere dikkat edilir?” Bu etkinlik sürecinden sonra, “Sanat eserlerini incelerken doğru ve etkili incelemeyi, sanat eserinde yer alan unsurları, sanatsal düzenleme ögelerini, eseri yorumlamayı ve estetik yargıya varmayı öğreneceksiniz.” Aşağıdaki örnekleri incelemenizi,metinleri okuyup,videoları izlemenizi,eser inceleme örneğinden de yararlanarak Namık İsmail’e ait olan  “Son Mermi “adlı tablonun değerlendirmesini google form’u kullanarak yapmanızı bekliyoruz.
ETKİNLİK SÜRECİ   Sanat eleştirisi, bir sanat eserini eleştirme ve o esere karşı duyarlı bir tepki verme süreci olarak tanımlanabilir. Çoğu kez yanlış anlaşıla geldiği gibi eleştiri, hata bulma işi değildir. Bilindiği gibi sanatçı, eserini üretir. Sanat tarihçi ve sanat eleştirmenleri ise eserin eleştirisini yapar. Sanat alanında eleştiri yapabilmek için özellikle ilgili kaynak kitapları okumak, felsefe ve estetik kitaplarını özümsemiş olmak ve etik değerlere sahip olmak bilimsel bir gerekliliktir.Yandaki ve aşağıdaki iki eser inceleme videosu izleyelim. Velázquez'in "Nedimeler" İsimli Tablosu Leonardo'nun "Son Akşam Yemeği Tablosu            Namık İsmail’in bu eseri 1917’de kurulan Harbiye Nezareti Resim Atölyesi’nde gerçekleştirmiştir. Sanatçının bu atölyede kendilerine sağlanan olanaklardan yararlandığı anlaşılmaktadır. Genelkurmay tarafından görevlendirilen askerlerin yine atölyeye yollanan top arabasıyla birlikte modellik yapması, ressamların işini oldukça kolaylaştırır.  Bu eser ile ilgili incelemeyi aşağıdaki formu doldurak yapınız.Örnek eser incelemesi için  makaleyi okuyabilirsiniz.  ÖRNEK ESER İNCELEMESİ ESER İNCELEME FORMU ESER İNCELERKEN, A-Betimleme,         1-“Son Mermi” tablosunda neler görüyorsunuz, sanatsal elemanları açıklayınız. (Yorum ve yargı getirmeden yapıtta bulunan renk, çizgi, boşluk, doku, biçim gibi sanat elemanlarını açıklayınız. ) B-Çözümleme,         1- “Son Mermi” tablosundaki renk, çizgi, form, doku gibi biçimsel elemanların birbirleriyle ilişkisini belirtiniz. C-Yorumlama,         1-“Son Mermi” tablosu hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?         2-“Son Mermi” tablosunun teması nedir?         3-“Son Mermi “ tablosu neyi ifade etmektedir?” (Yorumlama, başlı başına anlam çıkarma sürecidir, bu sürecin duyuşsal bağlantıları, simgeleri, çağdaş ve tarihsel anlamı ve yorumu kapsadığını unutmayınız.)  D-Yargı,        1-“Son Mermi” tablosunun hangi kurama (yansıtmacı, dışa vurumcu, işlevsel ,biçimci,) girdiğini belirtiniz.   ESTETİK KURAMLAR Yansıtmacı Kuram: Yansıtmacı kuram ,sanatçının bir nesne yada manzaraya sadık kalarak resmetmesini vurgulayan kuramdır. Dışavurumcu  Kuram:İç dünyanın yansımasıdır.Bir sanat yapıtının duygusal yada simgesel özelliğini vurgulayan kuramdır..Renkler ve çizgiler doğal yapısı içinde değil, duygusal tepkileri yansıtarak kullanır.Deformasyona gidilir. Biçimci Kuram:Geometrik formların önemine paralel olarak olağan biçimi basite indirgemede madde ve renk olgusuna önem vermektedir.Onlar için sanat,zihnin nesneler üzerindeki rasyonel tesis ettirebilecek bir güç kaynağı olarak ön plana çıkar. İşlevsel Kuram:İşlevsel kuram sanatı yaşama sokuyor.Bütün kullanım eşyalarını sanata yansıtıyor.Buna göre tasarımlar birer işlevsel sanat oluyor. Kuramlarla ilgili ayrıntılı bilgi için  TEMEL ESTETİK KURAMLAR  makelesini   okuyabilirsiniz. ESER İNCELEMEDE İZLENECEK YOLLAR   A)BETİMLEME: Esere dikkatlice bakarak konunun tanımlanmasıdır. Eserde göze ilk çarpan unsurlar açıklanır. Yorum ve yargı getirmeden eserde bulunan renk, çizgi, boşluk, doku, biçim gibi sanat elemanlarının listelenmesidir. “Orada ne var? Ne görüyorsunuz?” sorularına verilen yanıtların bir dökümü yapılır.  • “Bu hangi sanat formudur (resim, özgün baskı, yontu, seramik gibi)? • Bu eserin konusu nedir? • Bu eserin ana teması nedir? Bu eserde neler oluyor? Yakından bakın. • Bu eserde hangi malzemeler kullanılmıştır (boya, taş, kurşun kalem, ağaç vb.)? • Bu eserde neler var? Ne görüyorsunuz? Bu eserin anlatım dili hakkında düşününüz. • Bu eserde hangi çizgiler etkin görünüyor (düz, eğri, vb.)? • Bu eserde hangi figürler veya şekiller etkin görünüyor (geometrik, organik, her ikisi de)? • Bu eserde hangi renkler kullanılmıştır? • Bu eserde bulunan ana örüntü ve dokuları adlandırınız.” gibi soruların cevapları verilir. B) ÇÖZÜMLEME: Betimlemenin devamı gibidir. Çözümlemede sanat eserindeki renk, çizgi, form, doku gibi sanatsal düzenleme ögelerinin birbirleriyle ilişkisi gözlemlenir. Bu elemanların hangi estetik değerlere (ritim, denge, zıtlık, çeşitlilik, hareket, renk uyumu vb.) göre düzenlendikleri araştırılır. • Bu eser nasıl oluşturulmuştur? • Bu eserde şekiller nasıl düzenlenmiştir (simetrik, üçgen, dikey, dairesel, kesişen)? • Bu eserde renkler nasıl düzenlenmiştir? Renklerde açık renkler mi koyu renkler mi yoksa her ikisi birden mi baskın görünmektedir? Renkler parlak mı? Renkler sıcak mı? Renkler soğuk mu? • Bu eserde uzam (nesnenin uzayda kapladığı alan) nasıl düzenlenmiştir? Birbirini örten biçimde, üç boyutlu mu, her ikisi mi? Ön plan, orta plan ve arka planı bulunuz. • Bu eserde ışık ve renk değerleri nasıl düzenlenmiştir (gölgeleme yok, hafif gölgeleme, koyu ile derinlik fikrinin sağlanması, yüksek kontrast gibi)? • Eser heykel ise hafif mi yoksa ağır bir görünümü mü var? Boş alanları var mı? İç bükey ya da dış bükey yüzeyleri var mı ya da her ikisi de mi var? • Sanatçı bu eseri hangi teknikle yapmıştır (çizgi, boya, kolaj ya da oyma vb.)? • Bu eserde ne çeşit gereçler kullanmış (kil, ağaç, yağ vb.)? • Bu eserde fırça darbeleri nasıldır (geniş, dağınık, ince, karışık)? • Bu eserde nokta, çizgi, renk, biçim, form, değer (valör), doku, ton, mekân gibi sanatsal düzenleme ögelerinin birbirleriyle ilişkisi nasıldır? • Bu eserde sanatsal düzenleme ilkeleri (denge, ritim, oran-orantı, hareket, zıtlık, bütünlük, vurgu-etki, örüntü) nasıl kullanılmıştır? • Bu eserde size en yakın ve en uzak olan şey nedir? • Sizce bu eser, içerdiği konunun neresinden bakılarak yapılmıştır? C) YORUMLAMA: Betimleme ve çözümleme sanat eserini inceleyeni yoruma götürür. Sanat eserinin anlamının hissedildiği ve duyguların açıklandığı evredir. Daha önce toplanan bilgiler, eserdeki ana duygunun ve mesajın açıklanmasını kolaylaştır. “Sanat eserinin teması nedir? Sanat eseri ne demek istemektedir?” gibi soruların yanıtları aranır. Yorumlama başlı başına anlam çıkarma sürecidir. Bu süreç duyuşsal bağlantıları, simgeleri, çağdaş ve tarihsel anlamı, yorumu kapsar. • Bu eserde renkler sizi duygusal açıdan nasıl etkiliyor? • Kendinizi mutlu, üzgün ya da başka bir etki altında mı hissediyorsunuz? Neden? • Sizce sanatçının bu eserde bize verdiği mesaj nedir? • Bu sanat eserinin toplumda nasıl bir işlevi olabilir? • Sanat eserinin ismi çalışmayı anlatıyor mu? Çalışmanın içeriğine göre esere bir isim veriniz. • Dokunduğunuz zaman eserin yüzeyinden nasıl bir his alıyorsunuz? • Bu sanat eserinden yola çıkarak sanatçının neleri sevdiğini düşünüyorsunuz? • Bu sanat eserinden size ilginç gelen yönleri seçerek bu yönlerin neden ilginç geldiğini tartışınız. • Eğer siz sanat tarihçisi veya sanat eleştirmeni olsaydınız sanatçı ve sanatçının eseri hakkındaki görüşleriniz ne olurdu? Bu eser; • Ne gibi bir ses veriyor? • Ne gibi bir tat veriyor? • Nasıl kokuyor? • Özgün mü? • Kalıcı mı? Kısa süreli mi? • Herhangi bir duyguyu yansıtabilmiş mi (hayal gücü)? • Bugün insanlara ne ifade ediyor? • O zamanlar ne demek istemiştir (sanat tarihi)? • Bu eserde konu, tema ilişkisi nasıl kurgulanmış (yaratıcılık)? • Bu eserde hangi simgeleri görüyorsunuz? • Bu eserde renkler, neyi simgeliyor (mavinin bağlılığı simgelemesi gibi)? • Bu esere bir başlık bulunuz. D) YARGILAMA: Burada eserin genel değerlendirmesi yapılır. Bir sanat eserini beğenip beğenmediğimiz önemli değildir. Önemli olan, bu sanat eserinin neden ünlü olduğunun anlaşılmasıdır. Sanat eserinin niçin güzel, önemli ya da değerli olduğunun sorgulanmasıdır. • Bu eserde benzetme kaygısı güdülmüş mü? • Bu eser hangi kurama göre yapılmıştır (yansıtmacı, dışa vurumcu, biçimci, işlevsel gibi)? • Bu eser güzel mi? Niçin? • Bu eser önemli mi? Niçin? • Size bu eserin en değerli ve anlamlı gelen yönü hangisidir? Niçin? • Bu eser neyi amaçlıyor? Neye hizmet ediyor? • Sizce bu eser, bir sanat eseri midir?                   Gibi sorularına yanıtlar aranır…
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLER VEYA İLERİ DÜZEYDE ÖĞRENME HIZINA SAHİP OLAN ÖĞRENCİLER İÇİN EK ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ETKİNLİKLERİ	Varsa Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) doğrultusunda hazırladığınız kriterlere göre ölçme ve değerlendirme yapılır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME	1 -Bir sanat eserini incelerken nelere dikkat edilir? 2-Sanat eseri incelerken izlenecek yöntem nasıl olmalıdır?- 3- Bu dersten sonra herhangi bir tabloyu değerlendirebileceğinizi düşünüyor musunuz? 4-Namık İsmail ‘in yerinde olmak ister miydiniz?